Placemaking in Rotterdam: Hoe stadsvergroening en sociaal ondernemerschap samenkomen voor Lieke

Fotograaf: Daniël van Veelen | Prophotos

Placemaking is allang niet meer iets voor alleen architecten of stedenbouwkundigen. Ook sociale ondernemers, buurtinitiatieven en groene pioniers dragen bij aan een plek waar mensen zich thuis voelen. In dit blog delen we het verhaal van een Lieke uit Rotterdam-Noord, die via de City at Eye Level Training bij STIPO een frisse, meer holistische blik op haar wijk en werk ontwikkelde.

“Ik ben met mijn voeten in de aarde bezig, maar tegelijk houd ik de ‘bigger picture’ in gedachten.”
– Lieke, sociaal ondernemer in Rotterdam-Noord

Van freelancer naar twee banen in één wijk

Vroeger werkte Lieke als freelancer in horeca- en gebiedsontwikkeling. Vandaag de dag combineert ze twee functies: drie dagen per week is ze in dienst bij Stichting Goud van Noord, waar ze zich bezighoudt met kansen creëren voor mensen die in armoede leven of een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Daarnaast runt ze ‘Marvy Green’, een stadsvergroeningsinitiatief in dezelfde straat. “Ik vind het belangrijk om niet alleen te adviseren, maar juist ook zelf te dóén. Zo zie je direct wat er leeft bij bewoners en hoe je hen kunt betrekken,” vertelt ze enthousiast.

Dit tweeluik van sociaal en groen ondernemerschap past perfect in de wijk, die volop in beweging is. “Rotterdam-Noord is aan het gentrificeren. We hebben hier boutique-winkels en mensen die moeite hebben om rond te komen, pal naast elkaar. Dat spanningsveld zie ik als een kans om de buurt écht te verbinden.”

De Stad Op Ooghoogte Training: een frisse, holistische blik

Ze had al ervaring in gebiedsontwikkeling en ‘placemaking’, maar miste soms het grotere geheel. “Ik kende STIPO wel van naam, maar wilde meer de diepte in. Tijdens de De Stad Op Ooghoogte Training kreeg ik precies dat: een holistische kijk op hoe je stad, wijk en straat met elkaar verbindt. Niet alleen als verzameling gebouwen en bewoners, maar als levend systeem.”

Anchors of life & hybride zones

Een van de meest inspirerende concepten vond ze de ‘Anchors of Life’—plekken met energie, waar je een buurt rondom kunt versterken. Tijdens de training gebruikte ze haar eigen wijk als casus: “We hebben samen op een plattegrond ingetekend: waar bruisen dingen al? Hoe koppel je een hippe winkelstraat aan mensen die nauwelijks rondkomen? Die schetsen heb ik nu nog voor ogen als ik in de wijk rondloop.”

Ook begrippen als ‘hardware, software, orgware’ en de ‘hybrid zone’ waren eyeopeners. “Die termen laten je nadenken over zowel de fysieke inrichting als de sociale processen erachter. Als je alleen een groenvak aanlegt zonder bewoners te betrekken, leeft het niet écht. Maar koppel je er een klein evenement aan, of geef je mensen medeverantwoordelijkheid, dan ontstaat een plek die veel langer meegaat.”

Hoe ziet dat eruit in de praktijk?

Bij Marvy Green helpt ze bewoners die willen vergroenen, maar niet weten waar te beginnen. “We schrijven plannen, zoeken subsidies en dagen de gemeente uit met het ‘Right to Challenge’: neem als buurt het onderhoud over, zodat je het zelf lokaler en duurzamer invult.”

Bij Stichting Goud van Noord ligt de focus meer op de sociale kant. “Dat is een inloophuis waar mensen een gratis maaltijd kunnen krijgen en nieuwe contacten opdoen. Tegelijkertijd helpen we hen met hulpvragen. Ik realiseerde me hoe waardevol die plek is. Hoewel de huiskamer voor iedereen is, merk je dat nog niet iedereen hier naar toe stapt. Dat is waar placemaking om de hoek komt kijken: hoe maak je de drempel lager en zorg je dat de hele buurt zich welkom voelt?”

Verbinden door vergroening

Of ze nu in gesprek is met landschapsarchitecten, ambtenaren of collega’s van de stichting: ze merkt dat de placemaking-gedachte overal relevant is. “Door groene activaties te organiseren, breng je mensen van verschillende achtergronden samen. Dat gaat verder dan enkel een wijk groener maken; het gaat over sociale cohesie. Het één kan niet zonder het ander.”

“Niet alleen je eigen plot, maar de hele omgeving”

Ze gelooft dat juist ontwikkelaars en gemeenteambtenaren veel profijt kunnen hebben van de City at Eye Level Training. “In gebiedsontwikkeling zie je vaak dat iedereen zich focust op zijn eigen vierkante meters. Door placemaking te omarmen, verbreed je die blik. Je ziet hoe jouw project invloed heeft op het geheel, en welke kansen je laat liggen als je niet samenwerkt.”

Tegelijk vindt ze de training óók nuttig voor wie niet ‘officieel’ in vastgoed of gebiedsontwikkeling zit: “Veel sociaal ondernemers, buurtinitiatieven en maatschappelijke organisaties zijn verrast hoeveel ze kunnen bereiken met een paar goede placemaking-principes. Het is een mentaliteit: je leert systemisch denken en ontdekt wat er al is, in plaats van alles van nul op te bouwen.”

Ook op zoek naar een bredere blik op je buurt?

Net als Lieke geloven we bij STIPO dat placemaking en De Stad Op Ooghoogte veel verder reiken dan alleen het ontwerpen van gebouwen. Het is een manier van kijken, samenwerken en creëren die je overal kunt toepassen — van hyperlokaal vergroenen tot grote gebiedsontwikkelingen.

Benieuwd hoe jij jouw omgeving kunt verrijken met placemaking?
Meld je aan voor de volgende training of neem contact op via olga@stipo.nl. Samen maken we de openbare ruimte mensgericht, inspirerend en duurzaam.