ZOHO Rotterdam
ZOHO (het Zomerhofkwartier) is een verouderd wederopbouw-bedrijvengebied aan de rand van de binnenstad van Rotterdam.
Het gebied is rond 2007 grotendeels aangekocht door woningcorporatie Havensteder om te transformeren tot een woongebied. Door de crisis en de veranderende rol van corporaties is de transformatie uitgesteld. Het gebied zakte hierdoor weg. Vanaf 2013 is Havensteder aan de slag gegaan met een strategie: slow urbanism. Voor een periode van 10 jaar kreeg het gebied de kans zichzelf te ontwikkelen als stedelijk gebied, op een steenworp afstand van het centrum het centraal station.
Gebundelde krachten
STIPO stelde Havensteder voor om zich in het gebied te vestigen en aanjager te zijn bij deze transformatie. Jeroen Laven (STIPO), samen met Paul Elleswijk (Havensteder) en Jacco Bakker (Gemeente Rotterdam) hebben zich ingezet op versterking van het gebied. Met succes: binnen een paar maanden werd het voormalig bedrijventerrein in een opwaartse lijn gezet en ontwikkelde zich snel naar een van de opkomende gebieden in Rotterdam.
Succesformule
Het succes van ZOHO is te verklaren uit een aantal ingrediënten. Havensteder heeft zekerheid geboden aan huurders en investeerders door gedurende de periode van slow urbanism (10 jaar) de ruimte te geven aan huurders om vorm te geven aan ZOHO. Havensteder handelde transparant door duidelijkheid te geven over de huurprijzen (marktconform op gebiedsniveau), over eigen investeringen (beperkt) en over ruimte die er aan huurders zou worden geboden om het gebied te benutten (veel). De gemeente gaf actief inhoud aan de rol van facilitator (via Jacco Bakker), stelde zich op als actieve partner om nieuwe initiatieven snel mogelijk te helpen maken (zeer belangrijk) en was co-investeerder in de aanpak van de buitenruimte.
Netwerk builder
STIPO nam het voortouw om de community op te bouwen. Voortbouwend op de kwaliteiten van het gebied, de aanwezige huurders en interesse van nieuwe initiatiefnemers maakten we een huurdersprofiel en een aanpak om deze huurders aan te trekken en te behouden. Met bestaande en nieuwe gebiedspartners bouwden we een community van 100 informele mede-eigenaars. Iedereen die zich in ZOHO vestigde investeerde mee. STIPO nam daarnaast het initiatief om ZOHO op de kaart te zetten met evenementen (als Open ZOHO), en door landelijke vakpers, wethouders, minister Blok en een breed netwerk van (inter)nationale professionals naar het gebied te halen. ZOHO werd een van de projecten die het speerpunt zijn van het internationale Re:Kreators netwerk. Gebruik makend van technieken uit de STIPO-aanpak (The City at Eye Level, plintenaanpak, placemaking, publiek ontwikkelen & co-makership) is een structuur opgezet waarmee de gebiedsversterking door kan zetten, ook met een minder intensieve betrokkenheid van STIPO.
