Werken in Rotterdamse wijken
“Het traject Werken in Wijken maakt bijzondere energie los in Rotterdam”
STIPO adviseert de gemeente Rotterdam bij het maken en behouden van Betaalbare werkruimtes in de stad. De toegenomen populariteit van Rotterdam als vestigingsstad maakt dat betaalbare werk- en winkelruimtes voor het Rotterdams MKB de afgelopen jaren schaarser is geworden. In meerdere gebieden in Rotterdam doet dat tekort zich gelden en het is zaak daar iets aan te doen. De gemeente Rotterdam heeft het initiatief genomen om een Actieplan Werken in Wijken op te stellen en STIPO gevraagd om hiervoor een traject op te zetten.
Stadmakers, ondernemers, ambtenaren en vastgoedeigenaren in najaar 2019 en voorjaar 2020 tijdens een groot aantal sessies met elkaar in gesprek gegaan. Hierin werd bekeken welke partijen hierin een rol spelen en hoe deze kunnen samen werken ook werd geanalyseerd welke instrumenten inzetbaar zijn en welke kennis en inzichten relevant zijn om een effectieve aanpak te ontwikkelen voor het behoud en de creatie van (meer) betaalbare werk- en winkelruimte.
Na volgend zijn er negen brede sessies, een werkbezoek aan Den Haag en diverse één-op-één gesprekken gehouden, waaraan vele Rotterdamse partijen hebben deelgenomen: MKB ondernemers, particuliere eigenaren, ontwikkelaars, stadmakers, beheerders van bedrijfsverzamelgebouwen, corporaties en de gemeente. Ook zijn er verschillende onderzoeksrapporten en beleidsdocumenten bestudeerd en getoetst op relevantie binnen het kader van de opdracht. Dit alles heeft geleid tot veel inzicht hoe eenieder vanuit eigen posities en belangen naar de opgave rond de passende en betaalbare werk- en winkelruimtes voor MKB kijkt.
De analyse heeft de basis gevormd voor de keuze van drie experimenteergebieden, met diverse instrumenten zal worden gekeken hoe we meer betaalbare werkruimte kunnen behalen en hoe we bestaande, passende ruimte kunnen vasthouden. Deze gebieden zijn gekozen, omdat zij verschillen in de opgave, instrumentarium en betrokken partijen.
Maho Hoogkwartier in Rotterdam centrum oost is het eerste experiment gebied. Het ondervonden probleem in dit gebied is het gentrificatieproces, waar prijsstijgingen van vastgoed zorgt voor schaarste aan geschikte ruimte voor MKB. Dit proces bezorgt lokale huurders en stadmakers een gevoel van onmacht. Team werken in wijken wil in Maho een gezamenlijke gebiedsvisie opmaken, waarin meer bedrijvigheid in het gebied wordt toegevoegd en behouden. Het tweede gebied Keilekwartier bevind zich in het makers district M4H en is een gebied in transformatie. Gemeentelijke opbrengst optimalisatie kan ervoor zorgen dat er onvoldoende aanbod voor betaalbare MKB-ruimte wordt gerealiseerd. Anderzijds, kan in een gemengde ‘wonen en werken’ wijk, MKB ongewenst zijn. In het Keilekwartier is het daarom van belang dat er ruimte wordt gereserveerd voor creatief MKB, ‘werken in wijken’ wil dit realiseren door ruimtes en kavels op te kopen en op te delen voor verhuur. Het laatste experiment gebied is de Spaanse polder dit is een bedrijventerrein in Rotterdam Noord. Het bedrijventerrein ondervind (gedeeltelijke) leegstand van gebouwen. De ambitie van ‘werken in wijken’ in dit gebied is het zo goed mogelijk benutten van bestaande bedrijfsgebouwen door gerelateerde MKB te huisvesten.
Per gebied vormen we een coalitie die met elkaar aan de slag gaat om tot verbetering te komen. Daarbij hoort ook de mogelijkheid om van gemeentelijk beleid af te wijken, met lagere huurinkomsten te rekenen en ruimte te geven aan tijdelijk gebruik.
Aanvullend op deze drie experimenten werkt STIPO met partners aan stadsbrede instrumenten, zoals een fonds dat goedkope leningen kan verschaffen voor kleinschalige investeringen voor transformaties van leegstaande gebouwen. Of een alternatief gemeentelijk grondprijsbeleid om laagrenderende functies een kans te geven in combinatie met huurmatiging door de particuliere eigenaren.
De sterke vastgoedportefeuille van de gemeente zelf helpt mee tijdelijk of permanent ruimte beschikbaar te maken voor stadmakers en culturele ondernemers. Dit is de eerste stap naar meer economie en levendigheid in de wijk, er volgen er meer.
